Zalecenia żywieniowe

Koordynator Pacjenta Onkologicznego ściśle współpracuje z dietetykami Szpitala Miejskiego w Świnoujściu. Wynikiem tej współpracy jest wypracowanie indywidualnej diety dla Pacjenta. 

Zalecenia ogólne, dla każdego Pacjenta onkologicznego, w poniższym tekście. 

Onkologia zalecenia żywieniowe

Żywienie w chorobach onkologicznych jest bardzo istotnym elementem terapii. W przebiegu choroby nowotworowej organizm znacząco zwiększa zapotrzebowanie kaloryczne, dlatego konieczne jest stosowanie diety bogatej w energię (kalorie), składniki odżywcze (białko, tłuszcze i węglowodany) oraz witaminy i minerały. Należy dbać o to żeby spożywać produkty jak najmniej przetworzone - w diecie nie powinny się znajdować takie produkty jak: kiełbasy, konserwy mięsne i mielonki, słodycze, słone przekąski i produkty typu fast food. 

W przypadku leczenia radioterapią należy dopilnować, aby dieta byłą lekkostrawna, wykluczająca pokarmy ciężkostrawne (np. kapusta, grzyby, czosnek, cebula), tłuste potrawy, surowe mleko, surowe warzywa i owoce, napoje gazowane, soki i ostre przyprawy (szczególnie ważne w przypadku napromieniowania brzucha i okolicy miednicy) w celu ograniczenia występowania skutków ubocznych (wzdęcia, bóle brzucha, biegunki).

W przypadku pojawienia się biegunek, wzdęć i/lub bólów brzucha, należy ograniczyć spożycie błonnika i laktozy.

Warzywa i owoce należy spożywać w dobrze tolerowanej przez siebie formie, najczęściej jest to forma gotowana, zmiksowana. Jeśli dobrze tolerujesz niektóre warzywa i owoce w formie surowej, należy uwzględnić to w diecie.

ENERGIA

Choroby nowotworowe wiążą się z wysokim ryzykiem niedożywienia (szczególnie nowotwory układu pokarmowego, płuc oraz głowy i szyi). Niedożywienie z kolei bardzo utrudnia terapię (niska masa mięśniowa oraz niski poziom albumin, może zaburzać działanie leków). Niedobór energii nie pozwala organizmowi samemu bronić się przed chorobą. Niedożywienie zwiększa ryzyko powstania odleżyn, co dodatkowo zwiększa zapotrzebowanie kaloryczne, ze względu na proces gojenia, który wymaga dużej ilości energii. Równocześnie z niedożywieniem może rozwinąć się neutropenia, czyli stan obniżenia poziomu białych krwinek, który wymaga odłożenia zastosowania chemio i/lub radioterapii na później.

Optymalna podaż energii dla prawidłowo odżywionej osoby powinna wynosić od 25 do 35 kalorii na kilogram masy ciała/dzień. W przypadku stwierdzenia niedożywienia, wymagana podaż energii wzrasta do 40 kalorii na kilogram masy ciała/dzień. Odpowiednio zwiększona podaż energii (kalorii) zapobiegnie wyniszczeniu organizmu, spowodowanego niedożywieniem. 

BIAŁKO

Istotne jest także spożywanie odpowiedniej ilości pełnowartościowego białka, czyli takiego, które występuje w produktach odzwierzęcych (np. drób, ryby, nabiał, jaja). 

W większości przypadków optymalna ilość białka będzie wynosić około 1 do 1,5 g na kilogram masy ciała. Może się to zmieniać np. w przypadku niewydolności nerek, wtedy ilość białka powinna być odpowiednio zredukowana, w zależności od wydolności nerek.

ANTYOKSYDANTY

Oprócz białka w diecie powinno znaleźć się sporo antyoksydantów (borówki, wiśnie, kakao, zielona herbata) i kwasów tłuszczowych omega 3 (tłuste ryb; łosoś, pstrąg). Te składniki mogą spowolnić powstawanie nowych „uszkodzonych” komórek.

BRAK APETYTU

W przypadku braku apetytu i trudności z przyjmowaniem odpowiedniej ilości kalorii, dobrym rozwiązaniem jest wprowadzenie immunożywienia. Jest to żywność specjalnego przeznaczenia medycznego, najczęściej w formie płynu. Taka żywność w małej objętości zawiera dużą ilość energii i niezbędnych składników odżywczych. Rodzaj oraz ilość preparatu powinna zostać dobrana indywidualnie. Zwykle podaje się do 3 butelek (ok.200ml) na dobę. Płynne preparaty należy spożywać powoli (nawet ok. 30 minut na butelkę), aby uniknąć biegunek i mdłości. 

Przykładami takich produktów są np.:

SUPLEMENTACJA

Warto rozważyć codzienną suplementację kwasami omega-3 w postaci kapsułek lub oleju, suplementacja powinna być dobrana indywidualnie.

Kolejnym elementem uzupełniającym leczenie jest witamina D3, która pozytywnie wpływa na m.in. działanie układu odpornościowego, sercowo-naczyniowego czy kostnego. 

Wprowadzenie jakiejkolwiek suplementacji należy skonsultować z lekarzem oraz dietetykiem w celu ustalenia dawki i zasadności danej suplementacji w konkretnym przypadku.